Szlak Pileckiego

[FRAGMENT RAPORTU WITOLDA – czyta Zbigniew Kozłowski]

4 maja 1943

We wtorek rano, ubrany w przyzwoite ubranie kolegi Leona [Wandasiewicza], szedłem obok niego do X [Nowego Wiśnicza]. Jasio i Edek pozostali nadal w gościnie u państwa 176 [Oborów].

Dzień był piękny, słoneczny. Szliśmy, rozmawiając wesoło. Kolega Leon prowadził ze sobą rower, na którym miał wrócić do domu, gdyż przypuszczał, że komendant placówki mnie zatrzyma gościnnie u siebie.

Idąc, myślałem nad tym, że tyle sensacji miałem w ciągu lat ostatnich i oto skończyły się wszystkie. A los tymczasem przygotował już znowu wielką dla mnie, sensacyjną niespodziankę…

W połowie drogi mniej więcej, w jakimś lasku, usiedliśmy na pniach, by odpocząć. Spytałem kolegę Leona przez ciekawość, jak się nazywa komendant placówki, do którego idziemy, bo i tak przecie poznam go wkrótce.

Leon mi odpowiedział dwa słowa: imię i nazwisko wymieniając… dwa słowa, dla innych ludzi słowa zupełnie – zwykłe… dla mnie były to słowa niezwykłe, a raczej niezwykłym był niesamowity jakiś przypadek… i dziwny zbieg okoliczności…

Komendant placówki nazywał się tak… jak ja się nazywałem w Oświęcimiu…

Więc to pod jego nazwiskiem siedziałem ja tyle dni w piekle… a on o tym nic dotąd nie wiedział…

I teraz właśnie do niego droga mnie wiodła… do właściciela tego nazwiska…

Los?… ślepy los?… Jeśli naprawdę był to tylko los, to chyba nie był ślepy!…

„Zatknęło” mnie, przestałem mówić, a kolega Leon spytał: „Co pan tak zamilkł?” – „Eh! nic  – zmęczyłem się trochę”.

Obliczałem właśnie dnie, ile ich przesiedziałem w Oświęcimiu.

Było ich tam za drutami – w tym piekle – 947. Prawie już tysiąc… „Chodźmy już prędzej – rzekłem – czeka pana i komendanta placówki pewna niezwykła niespodzianka” – „Tak – więc chodźmy!”.

Zbliżaliśmy się do pięknej miejscowości X [Nowy Wiśnicz], położonej w dołach i na pagórkach, z zamkiem pięknym na wzgórzu. […]

Na werandzie domku położonego wśród ogrodu siedział pan jakiś z małżonką i córeczkami. Podeszliśmy do nich. Kolega Leon szepnął mu, że może mówić otwarcie. Ja się przedstawiłem jemu nazwiskiem, które nosiłem w Oświęcimiu. On – odpowiedział: ja też jestem… „Ale ja jestem – Tomasz [Serafiński]”i.

„Ja też jestem Tomasz [Serafiński]”, odrzekł zdziwiony. Kolega Leon przysłuchiwał się tej rozmowie zdumiony. Pani – obserwowała mnie również.

„Ale ja jestem urodzony”, tu wymieniłem dzień, miesiąc i rok, który tyle razy w Oświęcimiu należało powtarzać przez lata przy każdej zmianie bloku lub komanda, przy spisach robionych przez capów.

Pan omal że się nie zerwał z miejsca. „Jak to – Panie? To są moje dane”.

„Tak – to są Pana dane, lecz ja przeżyłem pod nimi więcej znacznie od Pana”. I opowiedziałem mu, że siedziałem w Oświęcimiu przez dwa lata i siedem miesięcy, a teraz stamtąd uciekłem. […]

Różnie ludzie różni mogliby na to zareagować. Mój imiennik i właściciel nazwiska, które przez tysiąc lat, zdawało mi się że jest mojem, roztworzył ramiona. Ucałowaliśmy się serdecznie i staliśmy się przyjaciółmi od razu.

„Lecz jakże to się stało?” – pytał mój imiennik.

Spytałem, czy zna panią dr. 83 [Helenę Pawłowską] w Warszawie. Tak jest. Mieszkał tam.

– Tak. Robiono tam dla niego dowód – wyjechał wcześniej, zanim dowód był gotowy. Po tym ja skorzystałem z dowodu, jako jednego z kilku „lipnych”, które posiadałem w tym czasie.

U państwa 179 [Tomasza i Ludmiły Serafińskich] mieszkałem trzy i pół miesiąca. […]

Wobec sytuacji nieco gorączkowej w Warszawie, rozumiałem że teraz odpowiedzi w sprawie Oświęcimia nie mogę tu czekać i zdecydowałem pojechać do Warszawy. 23-go sierpnia byłem już w Warszawie.