Poręba Żegoty
Szlak Pileckiego
PLAN DOTARCIA DO KSIĘDZA W PORĘBIE ŻEGOTY
Pilecki liczył na to, że duchowny – będący bratem człowieka, którego poznał w Auschwitz – pomoże mu w przedostaniu się przez granicę oddzielającą ziemie wcielone do Rzeszy od Generalnego Gubernatorstwa. Po klęsce Polski w 1939 roku Niemcy podzielili okupowane tereny. Pomorze, Śląsk i Wielkopolska zostały wcielone do Rzeszy. Z pozostałych ziem utworzone zostało Generalne Gubernatorstwo ze stolicą w Krakowie.
Dotychczasowa stolica Polski, Warszawa, miała zostać przekształcona w mało znaczące miasteczko, a jednak to tutaj mieściła się centrala Polskiego Państwa Podziemnego. To tutaj miał zamiar dotrzeć Pilecki.
Rotmistrz, wówczas jeszcze w stopniu podporucznika, wdał się w konspirację już na samym początku okupacji. Gdy 22 września 1939 dywizja, w której służył Pilecki, została rozbita, przyszły ochotnik do Auschwitz przedostał się do Warszawy. Tam, wraz ze swoim dowódcą, majorem Janem Włodarkiewiczemi, zorganizował podziemną organizację – Tajną Armię Polską. To na Pileckim opierała się duża część funkcjonowania TAP, był on bowiem inspektorem organizacyjnym, szefem sztabu, zaopatrzenia, mobilizacji i służb specjalnych. Równocześnie Pilecki pracował w Warszawie jako ajent hurtowni kosmetycznej „Raczyński i Ska”. Praca domokrążcy pozwoliła mu na poruszanie się po mieście i odwiedzanie mieszkań współpracowników bez wzbudzania podejrzeń.
Tajna Armia Polska była jedną z licznych organizacji konspiracyjnych, które powstały na okupowanych terenach Rzeczpospolitej. Związana była z Centralnym Komitetem Organizacji Niepodległościowych, który cieszył się uznaniem ze strony Naczelnego Wodza i premiera gen. Władysława Sikorskiego. W kwietniu 1940 roku organizacje, które wchodziły w skład CKON, przekształciły się w Komitet Porozumiewawczy Organizacji Niepodległościowych, a ten z kolei: w Konfederację Narodu. Pół roku później Pilecki zdecydował się przedostać na ochotnika do Auschwitz. W czasie, gdy Rotmistrz przebywał w obozie, doszło do scalenia TAP ze Związkiem Walki Zbrojnej – najstarszą i największą organizacją konspiracyjną, która podlegała rządowi emigracyjnemu w Londynie.
Wspomniany Jan Włodarkiewicz został dowódcą „Wachlarza” – organizacji w strukturach ZWZ, a następnie Armii Krajowej, której celem było prowadzenie dywersji na szlakach zaopatrzeniowych Wehrmachtu w związku z wybuchem wojny niemiecko-sowieckiej. Po uwięzieniu w Auschwitz Pilecki już nigdy nie zobaczył swojego byłego dowódcy i bliskiego współpracownika – Włodarkiewicz zmarł w niewyjaśnionych okolicznościach 19 marca 1942 podczas prowadzenia inspekcji we Lwowie.
Zofia Optułowicz-Pilecka, córka Witolda Pileckiego
Kontakt z ojcem utrzymywaliśmy przez cały okres okupacji, również w czasie, gdy przebywał on w Auschwitz, poprzez listy. Dostawaliśmy piękne listy, ozdobione pięknymi rysunkami.
Audycja Katarzyny Kobyleckiej z cyklu "Naukowy zawrót głowy" (PR, 11.05.2011)
Krzysztof Kosior, prawnuk Witolda Pileckiego
Zazwyczaj jest przedstawiany na pomnikach w mundurze. Ale w kraciastej marynarce, po cywilnemu – tak na co dzień wyglądał. Bo widzę go głównie jako konspiratora i organizatora.
„O wszystkim z kulturą”, audycja Jakuba Kukli, (PR, 22.01.2020)